واکاوی پیدایش نحله‌های فکری درعصر امام محمدباقر (ع)

Authors

  • حسن شجاع بهار استادیار گروه معارف اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
  • محمد دارینی دانشجوی دکترای معارف اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
  • معصومه سادات نظم دانشجوی دکترای تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
Abstract:

چکیده واکاوی ریشه‌ها و علل پیدایش جریان‌های فکری در زمان ائمه(ع) به‌ویژه عصر امام باقر(ع) از اهمیت خاصی برخورداراست. در این نوشتار با تکیه‌ بر اسناد تاریخی و تحلیل برخی از دیدگاه‌ها می‌توان دریافت که زمینه‌ی به وجود آمدن این‌گونه افکار چگونه نشأت‌گرفته است؟ مسائلی چون اباحه گری، ناآگاهی، دنیاطلبی، اختلافات فرقه‌ای، تأثیر فراوان ادیان خارجی و افراط در محبت و... ازجمله زمینه‌های به وجود آمدن تفکر غلات است. جهل و سکوت مردم و بی‌تفاوتی نخبگان و... ازجمله علل پیدایش جنبش مرجئه و عواملی چون نارضایتی گروهی از وضعیت موجود، روحیه تمرد و تعصب‌های قبیله‌‌‌ای را می‌توان ازجمله ریشه‌های پیدایش خوارج نام برد. در این میان نقش امام باقر(ع) در مبارزه با نحله‌های فکری موجود آن روز از اهمیت خاصی برخوردار است. چراکه ایشان با پاسخ دادن به شبهات دینی، مناظره با فرقه‌های منحرف و فاصله گرفتن از دخالت در امور سیاسی، خدمت بزرگی به اسلام نمودند و بدین شیوه از اصول و مبانی دین اسلام دفاع نموده و به نشر تعالیم احکام اسلام پرداختند و با بیانی روشن ماهیت آنان را افشا نموده و با قاطعیت آنان را از حوزه تشیع دور ساختند. کلیدواژه‌ها: نحله- غلات- مرجئه- خوارج- علل- فرقه

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی دیدگاه‌های ایمانوئل کانت در موضوع اخلاق و آموزه‌های اخلاق‌مدارانه امام محمدباقر(ع)

ایمانوئل کانت (Immanuel kant) فیلسوف شهیر آلمانی، در مبانی اندیشه خود، به بحث اخلاق توجه کرده است. وی با ترسیم منظومه فکری خود، بر این باور است که اخلاق مداری فراتر از هر گونه امر طبیعی یا مافوق طبیعی است. وی با تلاشی که در راستای خلوص اخلاق به انجام رسانده، بر این رای حکم کرده که تنها و تنها اراده خیر است که می‌تواند به دور از هر شائبه غیر اخلاقی باشد. امام محمدباقر(ع) از جمله ائمه معصومی است ...

full text

جایگاه امام محمدباقر(ع) در حدیث شیعه امامیه

ام محمد باقر (7) پنجمین امام از ائمه دوازده گانه شیعه امامی، به عنوان خلیفه رسول خدا (6) در عصر خود مسئولیت های امامت را به انجام رسانید. شرح و تفسیر قرآن کریم به همراه تبیین سنت نبوی به عنوان بخشی از اقدامات امام محمد باقر (7) سبب شد تا میراثی گرانبها از ایشان درحوزه حدیث شیعه باقی بماند. بررسی روایات بر جای مانده از ایشان به لحاظ کمّی نشان می دهد که حدود 12-10 درصد از احادیث شیعه امامی در مناب...

15 صفحه اول

سید محمدباقر شفتی و دخالت در حکومت بر اساس نظریۀ نیابت فقها از امام زمان (ع)

سید‌ محمدباقر شفتی گیلانی، از عالمان قرن سیزدهم و معاصر فتح‌علی‌شاه و محمدشاه قاجار، موفق شد در برهۀ کوتاهی در شهر اصفهان حکومت غیررسمی شرعی پدید آورد. تصرف در وجوهات شرعی قدرت اقتصادی قابل‌ملاحظه‌ای برای شفتی به ارمغان آورده بود و این عامل باعث نگرانی حکومت مرکزی شده بود. مستمسک شفتی در این کنش سیاسی، به تأسی از استادش وحید بهبهانی، اعتقاد وی به نظریۀ نیابت عامۀ فقیه از امام غایب بود؛ بر اساس ...

full text

واکاوی سیاست‌گذاری فرهنگی در سیره امام رضا(ع)

وجود مسائل فرهنگی در دوران امامت حضرت رضا(ع)، لزوم بازنگری در فرهنگ اسلامی به ویژه فرهنگ تشیع را اقتضا می‌کرد. در این راستا ایشان با روشنگری و استفاده از زمینه‌های موجود توانستهاند با انجام فعالیت‌های فرهنگی گسترده به حل این مسائل بپردازند و نظام فرهنگی جامعه شیعه را مدیریت کنند. هدف این مقاله پاسخ به این پرسش است که با توجه به رویکرد سیاست‌گذاری فرهنگی چه مسائ...

full text

بررسی دیدگاه های ایمانوئل کانت در موضوع اخلاق و آموزه های اخلاق مدارانه امام محمدباقر(ع)

ایمانوئل کانت (immanuel kant) فیلسوف شهیر آلمانی، در مبانی اندیشه خود، به بحث اخلاق توجه کرده است. وی با ترسیم منظومه فکری خود، بر این باور است که اخلاق مداری فراتر از هر گونه امر طبیعی یا مافوق طبیعی است. وی با تلاشی که در راستای خلوص اخلاق به انجام رسانده، بر این رای حکم کرده که تنها و تنها اراده خیر است که می تواند به دور از هر شائبه غیر اخلاقی باشد. امام محمدباقر(ع) از جمله ائمه معصومی است ...

full text

امام علی(ع) و مخالفان فکری

بی تردید نمی تو ان حکومتی را یافت که مخالف نداشته باشد وهمه حکومتها چه حق و چه باطل، دارای مخالف هستند و حکومت امام علی(ع) نیز از این امر مستثنی نیست. این نوشتار در صدد آن است که به بررسی نگرش سیاسی مولا علی(ع) و راهبردهای ایشان در مقابل مخالفین زمان خود بپردازد، تا روش آن حضرت، الهام بخش روزگار ما نیز باشد. نگارنده در این رساله ابتدا به معناشناسی واژه ی مخالف و سپس به فلسفه به وجودآمدن این ن...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 52

pages  97- 112

publication date 2018-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023